آب رودخانه­ ها بیش از آب هر منبع دیگری برای مصارف گوناگون استفاده می ­شوند. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت آب رودخانه تجن توسط شاخص کیفیت آب ­های سطحی ایران IRWQISC)) طراحی و اجرا گردید. با توجه به استقرار منابع آلاینده­ در حاشیه­ رودخانه تجن (فاضلاب­ های مختلف کشاورزی، صنعتی، شهری و خانگی) نمونه­ برداری از 9 ایستگاه با 3 تکرار در دو فصل (بهمن ماه 1399 و تیرماه 1400) صورت گرفت و 11 پارامتر کیفی آب شامل BOD5، COD، آمونیوم، نیترات، فسفات، کدورت، pH، کلیفرم مدفوعی، هدایت الکتیریکی، اکسیژن محلول و سختی کل بـا استفاده از روش استاندارد در آزمایشگاه اندازه­ گیری شد. در مطالعه حاضر، مقدار متوسط BOD5 ،COD، آمونیوم، نیترات، فسفات، کدورت، pH، کلیفرم مدفوعی و هدایت الکتیریکی در هر دو فصل از ایستگاه­ های بالادست به سمت پایین ­دست افزایش یافت، اکسیژن محلول در هر دو فصل از بالا­دست به سمت پایین ­دست کاهش پیدا کرد و سختی کل از بالادست به سمت پایین­ دست رودخانه روند منظمی نداشت. نتایج شاخص IRWQISC نشان داد که این شاخص برای تمام ایستگاه ­های رودخانه تجن در فصل سرد بین 23/7 تا 70/08 و در فصل گرم بین 64/21 تا 16/35بود. به طورکلی، آب رودخانه تجن در کلاس توصیفی کیفی متوسط و بد قرار گرفت و هر چه زمین­های کشاورزی به ایستگاه­ های مورد مطالعه نزدیک­تر بودند، آلودگی آب نیز بیشتر بود. مهم ترین منشأ آلودگی در محدوده مورد مطالعه، برداشت بی­ رویه شن و ماسه، پساب کارخانه چوب و کاغذ مازندران، مزارع پرورش ماهی، دامداری، فاضلاب شهر ساری، روستاهای اطراف، پساب­ شالیزارها و مزارع کشاورزی بود. در این راستا، توجه به مدیریت جامع منابع آبی و ارزیابی اثرات محیط زیستی باید در اولویت قرار گیرد.

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه ها می تواند کمک شایانی به مدیریت و برنامه ریزی منابع آب کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چهل چای با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران IRWQISC انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از آب رودخانه چهل چای در 7 ایستگاه مختلف در یک دوره 6 ماهه نمونه برداری شد. سپس به منظور استفاده از شاخص کیفی IRWQISC میزان برخی از پارامترهای فیزیکوشیمایی و میکروبی در این دوره شش ماه اندازه گیری شد. پس از محاسبه میزان شاخص برای هر ایستگاه، تغییرات آن در طول رودخانه مطالعه گردید. در نهایت نتایج شاخص کیفی IRWQISC با استاندارهای موجود برای شرب و کشاورزی مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که براساس شاخص IRWQISC آب رودخانه چهل چای در رده کیفی نسبتا خوب قرار می گیرد. همچنین میزان شاخص IRWQISC در جهت جریان از بالادست به سمت خروجی حوزه کاهش می یابد که بیانگر کاهش کیفت آب رودخانه است. نتایج این تحقیق نشان داد که بطور کلی رابطه مستقیمی بین دبی رودخانه و شاخص IRWQISC وجود دارد بطوریکه با افزایش میزان دبی رودخانه، میزان شاخص IRWQISC نیز افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان دادکه متوسط میزان شاخص IRWQISC در فصل بهار از فصل تابستان بهتر بوده است. تغییرات دبی و شاخص IRWQISC حاکی از یک رابطه مستقیم بین آنهاست، بطوریکه با افزایش میزان جزئی دبی میزان شاخص نیز افزایش چشمگیری داشته است. مقایسه پارامترهای اندازه گیری شده با استاندارهای شرب و کشاورزی، نشان دادکه آب رودخانه چهل چای از نظر استاندارهای کشاورزی مناسب بوده و فاقد استاندارهای لازم در بخش شرب می باشد. نتایج نشان داد که قبل از مصرف برای شرب باید حداقل دو تصفیه فیزیکی و میکروبی بر روی آن انجام شود.

انسان با تهذیب نفس و علم حضوری می تواند حضور علت هستی بخش را درک نماید؛ لذا در فلسفه اسلامی خداوند حاضر علی الاطلاق است. اما پرسش از چرایی عدم انکشاف حضور الهی به طور گسترده برای بشر از طریق روش هایی مانند تجربه دینی ذهن فیلسوفان دین را به خود مشغول داشته است و تقریرات شلنبرگ در استدلال به اختفای الهی برای الحاد، در این میان نقش محوری دارد. عمده پاسخ ها به علت اختفای الهی از منظر وجودی، فلسفی، عرفانی و کلامی است. اما در پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوایی سعی شده است رویکردهای انسانی تراویس دامزدی مورد ارزیابی قرار گیرد. وی با بیان مواردی مانند شاخص انزجار آسیب دیده، شاخص انزجار محدودیت وجودی، شاخص ترس و امید و شاخص از خود بیگانگی سعی در طرح دلایل اختفای الهی نموده است. در این مقاله عمده نقدهای این رویکرد انسانی مواردی چون نسبی گرایی و استقرای ناقص، بی نیاز نبودن از رویکردهای کلامی مانند تدبیر، حکمت و لطف الهی، ارائه تصویری منفعل از خداوند و عدم توجه به بعد اجتماعی دین، دانسته شده است.

در پژوهش حاضر کیفیت آب رودخانۀ کارون بزرگ از ابتدای ورودی رودخانۀ دز تا محل اتصال به رودخانۀ اروند با استفاده از شاخص  IRWQISCارزیابی شد. در این مطالعه برای محاسبۀ این شاخص 12 ایستگاه نمونه برداری با فاصله های به نسبت مساوی از یکدیگر (بین 25 تا 35 کیلومتر) و نیز بر مبنای ورودی های اصلی به رودخانه تعیین شد. در ادامه، از ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و رگرسیون کاربری زمین با روش ماشین بردار پشتیبان برای درک بیشتر روابط میان پارامترهای کیفیت آب و توزیع آنها در رودخانه استفاده شد. مقدار های IRWQISC محاسبه شده بین 65/30 و 98/48 در منطقۀ مطالعه شده متغیر بود. نتایج نشان داد که به جزء دو ایستگاه 1 (کشت و صنعت نیشکر دهخدا) و 4 (ورودی شهر اهواز) با وضعیت متوسط (به ترتیب 98/48 و32/46) سایر ایستگاه ها در وضعیت به نسبت بد قرار دارد. همچنین، نتایج نشان داد که مقدار های BOD و هدایت الکتریکی در تمامی ایستگاه ها از استانداردهای کیفیت آب شرب ایران فراتر رفته است. مقدار های فسفات (006/0 تا 021/0 mg/L) و آمونیوم (4/0 تا 08/2 mg/L) نیز در ایستگاه های پایین دست افزایش چشمگیری داشته است. تحلیل همبستگی اسپیرمن نشان دهندۀ رابطۀ قوی میان هدایت الکتریکی و سختی کل (81/0) بود. خوشه بندی سلسله مراتبی ایستگاه ها نشان داد که ایستگاه های 10،9 و 12 بیشترین آلودگی را دارد که ناشی از ورود آلاینده های کشاورزی، صنعتی و شهری است. تحلیل رگرسیون کاربری زمین (78/0 R2= ) نشان داد که الگوهای فضایی کیفیت آب را می توان پیش بینی کرد. این نتایج بر لزوم مدیریت آلاینده ها و پایش مستمر برای بهبود کیفیت آب رودخانه تأکید دارد.

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه های حوضه های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون-جراحی و زهره-هندیجان با استفاده از داده های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان دهنده تفاوت دو روش و همچنین صحت سنجی شاخص توسعه یافته در ایران می باشد. در حالیکه بر اساس شاخص NSFWQI رودخانه های منطقه از نظر کیفیت در حالت متوسط هستند و بجز نقاطی بر روی رودخانه کارون مشکل خاصی وجود ندارد، شاخص IRWQISC وضعیت کیفیت آبهای سطحی در سطح استان را متوسط تا بد ارزیابی می نماید. شاخص NSFWQI در شناسایی مراکز آلودگی در حوالی اهواز موفق عمل نموده حال آنکه شاخص IRWQISC نسبت به شناسایی کانون های شوری بر روی رودخانه های زهره و جراحی درست عمل کرده است. در تعیین توزیع مکانی شاخص ها از سه روش زمین آمار اسپلاین، کریجینگ و روش وزنی معکوس فاصله استفاده به عمل آمد که با ارزیابی به عمل آمده روش وزنی معکوس فاصله انتخاب شد.

زمینه و هدف: بررسی کیفیت آب­های سطحی به­عنوان یکی از منابع حیاتی تأمین­کننده آب، توجه بسیاری از محققان را از دیرباز تاکنون به خود جلب کرده است. ارزیابی کیفیت آب در یک رودخانه با استفاده از شاخص­های کیفی مختلف صورت می­گیرد. از جمله شاخص­های مورد استفاده جهت طبقه­بندی آب­های سطحی براساس پارامترهای استاندارد، شاخص کیفیت آب­های سطحی ایران (IRWQISC)­ می­باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تغییرات سالانه کیفیت آب رودخانه زاینده­رود واقع در استان­های چهارمحال و بختیاری و اصفهان با استفاده از این شاخص­ مورد ارزیابی قرار گرفت. به­این ترتیب پارامترهای فیزیکوشیمیایی شامل BOD5، COD، DO، pH، EC، نیترات، فسفات، آمونیوم، دما و سختی کل در 7 ایستگاه انتخابی و در دوره دوازده ساله (1383 تا 1394) جهت محاسبه شاخص IRWQISC استفاده شدند. یافته ها: مقایسه مقدار هدایت الکتریکی در ایستگاه­ها نشان داد که از بالادست به سمت پایین­دست رودخانه هدایت الکتریکی افزایش یافته است و به­طور کلی غلظت پارامترها در ایستگاه اول (تونل کوهرنگ) به مراتب کمتر از بقیه ایستگاه­ها بود. همچنین نتایج نشان داد که در بیشتر سال­ها کیفیت آب طبق مقادیر شاخص IRWQISC در همه ایستگاه­ها نسبتاً خوب بود. بهترین و پایین­ترین کیفیت آب طبق این شاخص به­ترتیب در سال­های 1385 و 1389 با مقدار 2/73 و 6/49 و در طبقه کیفیت آب خوب و متوسط قرار داشتند. نتیجه گیری: به­طور کلی بر اساس میانگین دوازده ساله شاخص IRWQISC در ایستگاه­های انتخابی، کیفیت آب در ایستگاه­های قراقوش، چم­نار، پل زمان­خان، تونل کوهرنگ، سودجان و هوره نسبتاً خوب و ایستگاه آزادگان متوسط بودند. شناسایی منابع آلاینده و کنترل آلاینده­های ورودی به­منظور حفاظت و جلوگیری از کاهش کیفیت رودخانه زاینده­رود، امری ضروری است.

سابقه و هدف : رودخانه هراز، به عنوان یکی از رودخانه های مهم ترین در شمال ایران می باشد که بستر حیات بسیاری از موجودات آبزی و منبع تأمین آب بسیاری از فعالیت های تجاری و صنعتی پویا در حاشیه ی خود هست . در این مطالعه به کمک شاخص های کیفیت آب سطحی ایران (IR-WQIsc) و شاخص کیفیت بنیاد ملی بهداشت (NSF-WQI) به ارزیابی کیفی آب رودخانه هراز پرداخته شد .مواد و روش ها :نمونه برداری از آب رودخانه هراز، از عمق 30 سانتیمتر و در بخش میانی مقطع رودخانه در طول یک سال (1400-1399) به صورت ماهانه در ساعات ابتدایی روز انجام شد و پارامترهایی مانند دمای آب، pH، (DO)، رسانایی الکتریکی (EC)، (TDS)، کدورت، (N-NH+4)، (N-NO3)، (PO4)، (BOD5)، (TSS) اندازه گیری و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت .یافته ها : بر اساس نتایج شاخص IR-WQISC کیفیت آب رودخانه هراز در فصل بهار از بالادست به پایین دست از کیفیت نسبتاً خوب به کیفیت نسبتاً بد می رسد و این شرایط برای فصول پاییز و زمستان نیز تکرار می شود با این تفاوت که بهترین کیفیت آب بالادست مربوط به فصل بهار و بهترین کیفیت آب پایین دست مربوط به زمستان بوده است. آب این رودخانه در فصل تابستان از کیفیت پایین تری نسبت به دیگر فصول برخوردار بود . به طور متوسط کیفیت آب طبق شاخص IR-WQISC در فصول بهار و پاییز و زمستان از کیفیت «نسبتاً خوب» برخوردار است ولی در فصل تابستان کیفیت آب تا حد کیفیت «متوسط» پایین می آید. بر اساس نتایج شاخص NSF-WQI کیفیت آب رودخانه در فصل بهار به طور متوسط بهترین کیفیت و در فصل تابستان پایین ترین کیفیت را دارد. در فصول پاییز و زمستان کیفیت آب شرایط مشابهی دارد و به طور میانگین کیفیت آب در سطح «متوسط» قرار دارد. در یک مقایسه ی کلی بین تمام فصول سال، فصل تابستان در هر سه ایستگاه پایین ترین کیفیت آب را داشت .نتیجه گیری : با توجه به کیفیت تعیین شده طبق شاخص های کیفی آب در فصول مختلف، می توان گفت که در فصل تابستان با توجه به هجوم گردشگران به مناطق شمالی کشور و شرایط محیطی مثل افزایش دما آب نسبت به سایر فصول سال از کیفیت کمتری برخوردار است . همچنین به دلیل افزایش تراکم جمعیت در مسیر رودخانه از بالادست به پایین دست، کیفیت آب در منطقه بالادست بهتر از منطقه میان دست و در منطقه میان دست بهتر از منطقه پایین دست هست. درنهایت نتایج دو روش با یکدیگر مقایسه شده و مشخص می شود که نتایج ازنظر کمی تا حدودی مشابهت دارند اما شاخص IR-WQISC طبقه بندی دقیق تری ارائه می دهد .

زمینه و هدف: آلودگی آب سطحی در دهه های اخیر به عنوان یک تهدید جدی برای انسان و محیط زیست تلقی می شود، به همین دلیل بررسی شرایط کیفیت آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مواد و روش ها: این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت آب رودخانه تجن با استفاده از شاخص های کیفی سازمان بهداشت ملی آمریکا (NSFWQI) و شاخص کیفیت آب سطحی ایران (IRWQISC) انجام گرفته است. در این مطالعه 12 پارامتر کیفی آب شامل pH، مجموع مواد جامد معلق (TSS)، هدایت الکتریکی (EC)، کدورت (NTU)، نیترات، فسفات، آمونیاک، اکسیژن خواهی شیمیایی (COD)، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی (BOD)، اکسیژن محلول (DO)، دمای آب و کلیفرم مدفوعی در چهارفصل مختلف در سه ایستگاه اندازه گیری شده است. یافته ها: بر اساس نتایج شاخص IRWQISC، بدترین وضعیت کیفیت آب در ایستگاه پایین دست و در فصل زمستان با مقدار 38 و بهترین مقدار شاخص برای ایستگاه بالادست در فصل بهار با 84/6رخ داده است. همچنین بر اساس شاخص NSFWQI ایستگاه بالادست در فصل بهار با مقدار شاخص 80/7بهترین شرایط کیفی آب را دارد و در مقابل بدترین وضعیت کیفیت آب در ایستگاه پایین دست در فصل زمستان با مقدار 46/9 برآورد شده است. در محاسبه شاخص های کیفیت آب در هر دو شاخص کیفیت آب در ایستگاه بالادست خوب تلقی شده و از آن می توان در مصارف مختلف استفاده نمود. با پیشروی در طول مسیر رودخانه کیفیت آب با ورود فاضلاب و پساب کشاورزی به رودخانه افت می کند. این تغییرات در کیفیت آب در فصل زمستان شدیدتر بوده است. نتیجه گیری: کیفیت آب رودخانه تجن در اثر ورود پساب کشاورزی و فاضلاب به این رودخانه دستخوش تغییرات بسیاری شده است. این موضوع علاوه بر آسیب به سلامت انسان، محیط زیست را نیز دچار آسیب می کند. حل این مسئله نیازمند مدیریت صحیح فاضلاب و همچنین حفاظت این رودخانه به عنوان یک منبع تامین آب شیرین می باشد.

امروزه، بررسی کیفیت منابع آب با استفاده از مدلهای عددی و شاخص های کیفی مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. در این پژوهش، پدیده لایه بندی حرارتی و کیفی مخزن سد گلابر واقع در استان زنجان مورد بررسی قرار گرفته و همچنین کیفیت آب در مکانهای مختلف مخزن و در زمانهای مختلف با استفاده از شاخص IRWQISC (IRan water quality index) ارزیابی شده است. به این منظور، از مدل دوبعدی CE-QUAL-W2برای شبیه سازی هیدرودینامیک و پارامترهای اکسیژن محلول و کل مواد جامد محلول برارارتی تابسی یک دوره یک ساله از سال 1393 تا 1394 استفاده شده است. نتایج شبیه سازی حاکی از وجود یک دوره لایه بندی حتانه از اواخر فروردین تا اواخر شهریورماه می باشد. ارزیابی کیفیت آب بر اساس شاخص IRWQISC نشان می دهد که کیفیت آب مخزن در رولایه و در شش. ماهه گرم در کلاس کیفی خوب (شاخص در حدود 75) قرار دارد. در این مدت، کیفیت آب در زیرلایه از رده بندی خوب (شاخص در حدود 75) به رده بندی نسبتاً بد (شاخص در حدود 40) افت پیدا می کند. همچنین در شش ماهه سرد سال، کیفیت آب از رده بندی متوسط (شاخص در حدود 46 ) در ابتدا به رده بندی خوب (شاخص در حدود 77) ترقی می یابد. بطور کلی، بررسی مکانی و زمانی کیفیت آب مخازن سدها با استفاده از شاخص های مختلف کیفی آب از جمله شاخص IRWQISC می تواند کمک مؤثری در تعیین کیفیت آب، ارائه راهکارهای مدیریتی در زمینه تعیین رقوم آبگیر و برداشت، استفاده بهینه از آب و ارائه راهکارهای علاج بخش برای افزایش کیفیت آب مخازن ارائه نماید.